शहरातील गरिबी खेड्यापेक्षाही महाग

शहरवासीयांचे उत्पन्न कमी असो वा जास्त, त्यांना ग्रामीण भागात राहणार्‍या नागरिकांपेक्षा दुरध्वनी, मोबाइल, प्रवास, घरगुती नोकर-चाकर आदीसारख्या सेंवावर भरमसाठ खर्च करावा लागतो, असे नॅशनल सॅम्पल सर्व्हेच्या पाहणीत आढळून आले आहे. जुलै, 2014 ते जून, 2015 या कालावधीसाठी हा सर्व्हे करण्यात आला असून घरगुती सेवा व टिकावू वस्तूंवर करण्यात येणारा खर्च असे या सर्व्हेचे स्वरूप होते. त्यामध्ये आर्थिकदृष्ट्या एकदम खालच्या पातळीवरचे गरीब व श्रीमंतीमध्ये सर्वात वरचे अशा प्रत्येकी 20 टक्क्यातील लोकांचा विचार करण्यात आला आहे.

शहरातील श्रीमंत वर्ग हा ग्रामीण भागातील श्रीमंतांपेक्षा सेवा बाबींवर किमान तीन ते चारपट अधिक खर्च करतो. त्यामध्ये दुरध्वनीसारखी दळणवळणाची साधने, नाट्य-चित्रपटांसारखे मनोरंजन, केशभूषा, ब्युटी पार्लर सेवा आदींचा समावेश आहे. जेव्हा ग्रामीण भागातला श्रीमंत त्याला मिळणार्‍या नोकर, माळी, आचारी यासारख्या सेवांवर 7.66 रुपये खर्च करीत असतो, तेवढ्याच सेवेसाठी शहरातील श्रीमंताला 185.52 रुपये खर्च येतो.

शहरातील निम्नस्तरीय(सर्वात शेवटची 20 टक्के) जनता केशभूषा, ब्युटी पार्लर, दुरध्वनी-मोबाइल देयके आदींवर ग्रामीण भागातील निम्नस्तरीय जनतेपेक्षा दुप्पट खर्च करते. मात्र, टीव्ही, रेडिओसारख्या सेवांच्याबाबतीत मात्र ग्रामीण गरीबांपेक्षा शहरातील गरीब तिप्पट खर्च करतो. शहरातील श्रीमंत खेड्यातील श्रीमंतापेक्षा वाहन सेवांवर तिप्पट खर्च करत असल्याचे आढळून आले आहे. परंतु, उच्च वर्गातून जसजसे खाली येत गेल्यास ही तफावत कमी होत गेल्याचे दिसते. शहरातील गरीब वाहतुकीवर ग्रामीण गरीबांपेक्षा 67 टक्के अधिक खर्च करतो. मात्र, ग्रामीण असो वा शहरी दोन्हीकडे प्रवासासाठी बसचा वापर होतो. ग्रामीण भागातील निम्नस्तरीय महिन्याला 20.38रुपये बसवर खर्च करतो. तर याचकालावधीसाठी बसवर शहरातील गरीबाला 30.32 रुपये मोजावे लागतात. याच बाबतीत श्रीमंतांचा विचार करायचा तर शहरातील श्रीमंत महिन्याला 184.24 रुपये तर ग्रामीण भागातील श्रीमंत 85.24 रुपये खर्च करतो. शहरापेक्षा ग्रामीण भागात विमान किंवा रेल्वेवर तुटपुंजा खर्च  होतो.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *